belgelere dayandırılarak neden-sonuç ilişkisi içinde araştırılıp yer ve zaman belirtilerek açıklanmasıdır.

Bu bilgiye göre, bir olayın tarih araştırmalarına konu olabilmesi için aşağıdakilerden hangisi gerekli değildir?

A) Olayın üzerinden belli bir zaman geçmiş olmalıdır.

B) Olayın geçtiği yer belirtilmelidir.

C) Olayın gerçekleştiği zaman belirtilmelidir.

D) Yazılı ve yazısız kaynaklar bulunmalıdır.

E) Benzer olaylar yaşanmış olmalıdır.

6. Tarihe yardımcı bilimlerden bazıları ve inceleme konuları şunlardır;

- Etnografya ; Toplumların özkültürleri

- Nümizmatik ; Eski paralar

- Paleografya ; Eski yazılar

Bu bilim dallarından yararlanılarak aşağıdakilerden hangisi ile ilgili sonuçlar ortaya konamaz?

A) Ekonomik yapı

B) Kültürel gelişmişlik

C) Coğrafi konum

D) Kullanılan yazının türü

E) Ticaret yapılıp-yapılmadığı

7. Tarihi oluşumlar; milletlerin siyasi, bilimsel, ekonomik ve kültürel alanlarda birbirleriyle yaptıkları yarışların ürünüdür.

Bu tanıma göre, aşağıdakilerden hangisinin tarihi bir olay özelliği taşıdığı savunulamaz?

A) Hayvanların evcilleştirilmesi

B) Lidyalıların parayı kullanmaya başlaması

C) Alfabenin kullanılması

D) Kadeş Savaşı

E) İskender'in Asya Seferi

8. Yazının kullanılmasından önceki dönemler tarih öncesi, yazının kullanılmasından sonraki dönemler ise tarih çağları olarak nitelendirilir. Tarihin incelenme ve öğrenilmesini kolaylaştırmak amacıyla yapılan bu sınıflandırmada bilim adamları, tarih çağlarına ait bilgileri daha kesin ve doğru olarak kabul etmektedir.

Bu durum tarih çağlarının hangi özelliği ile açıklanabilir?

A) Kültürlerin ortaya çıktığı dönem olması

B) Devletlerarası çatışmaların hızlanması

C) Toplumlararası kültür etkileşim yaşanması

D) Tarih öncesi bulguları dikkate almaması

E) Yazılı kaynaklardan yararlanılarak araştırılabilmesi

9. Bir uygarlık merkezinde tarih öncesi dönemlerin tamamı yaşanmadan da tarih çağlarına geçilebilir.

Aşağıdakilerden hangisi, bu duruma kanıt olarak gösterilebilir?

A) Anadolu'da yontmataş devrine ait mağara resimlerinin bulunması

B) Mısırlıların kendine özgü hiyeroglif yazıyı kullanması

C) Anadolu'da tunç devri yaşanırken Asurlulara ait ticari tabletlerin bulunması

D) Türklere ait ilk yazılı belgelerin VIII. yüzyıla ait olan Orhun Kitabelerinin olması

E) Kalkolitik çağda Anadolu'da dinsel inanışların ortaya çıkması

10. Yontma taş döneminde mağarada yaşayan, ilkel taş aletler yapan ve ateşi kullanmayı başaran insanoğlu, cilalı taş döneminde yerleşik hayata geçerek üretici olmuş, ayrıca seramikten eşyalar yapmaya başlamıştır.

Bu bilgiler aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?

A) Uygarlığın zamanla geliştiğinin

B) iletişim araçlarının geliştiğinin

C) Madeni eşyalar üretildiğinin

D) Yazının kullanıldığının

E) Merkezi devletlerin kurulduğunun

11. Kalkolitik dönemde dini inançlar gelişmiş, insanlar bereket ve bolluk simgesi sayılan "Büyük Ana"ya tapmışlardır.

İnsanların dini inançlarında bu özelliğe yönelmesi, aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?

A) Şehirleşmenin giderek gelişmesi

B) Ekonomik yaşamın tarıma dayalı olması

C) Sanat çalışmalarının gelişmeye başlaması

D) İlk mezar örneklerinin yapılması

E) Ölümden sonraki hayata inanılması

12. - Miladi takvime başlangıç olarak Hz. İsa'nın doğumu

- Hicri takvime başlangıç olarak Hz. Muhammed'in Mekke'den Medine'ye göçü esas alınmıştır.

Buna göre; miladi takvimin Avrupa'da, hicri takvimin ise Ön Asya' da daha yaygın olarak kullanılması aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?

A) Miladi takvimde Roma uygarlığının etkisinin olması

B) Farklı inanç sistemlerinin benimsenmesi

C) Coğrafi konumların farklı olması

D) Bilimsel gelişmelerin yetersiz olması

E) Hicri takvimin Ön Asya'da ortaya çıkmış olması

CEVAP ANAHTARI_________

1. D 2. C 3. B 4. D 5. E 6. C 7. A 8. E 9. C 10. A 11. B 12. B

TARİH BİLİMİNE GİRİŞ II

1. Tanım : Tarih; insan topluluklarının geçmişte yaşadıklarını, kültürlerini, toplumlar arası ilişkileri yer ve zaman göstererek, kaynaklara dayalı olarak inceleyen ve neden-sonuç bağlantısı kurarak anlatan bilim dalıdır.

Durum : Talaş Savaşı, Orta Asya'ya egemen olmak isteyen Araplar ile Çinliler arasında yapılmış ve savaşın kazanılması Türklerin İslamiyet’e geçiş sürecini hızlandırmıştır.

Yukarıda verilen durumda tarihin tanımında yer alan unsurlardan hangisine değinilmemiştir?

A) Yer

B) Neden

C) Zaman

D) Toplumlararası ilişkiler

E) Sonuç

2. Tarihi olayların incelenmesinde zamanın bildirilmesinin zorunlu olması aşağıdakilerden hangisiyle ilgilidir?

A) Tarihi olayların uzun bir süreçte gerçekleşmesi

B) Tarihsel olayların neden-sonuç ilişkisi içinde incelenmesi

C) Tarihi olayların birbirlerine benzemesi

D) İnsan ilişkilerini konu alması

E) Tarihi olayların yerlerinin bilinmesinin zorunlu olması

3. Aşağıdakilerden hangisi bir olayın tarih araştırmalarına konu olabilmesi için taşıması gerekli özelliklerden biri olarak gösterilemez?

A) Geçtiği yer bilinmeli

B) Yaşandığı zaman bilinmeli

C) Neden-sonuç ilişkisi olmalı

D) İnsanlar arasındaki ilişkilerin sonucu olmalı

E) Milattan sonra yaşanmış olmalı

4. Tarih olaylarının objektif olarak incelenebilmesi için,

I. Olayların üzerinden belirli bir sürenin geçmesini beklemek

II. Belgelere dayalı araştırma yapmak

III. Olayın geçtiği dönemin şartlarını dikkate almak

IV. Olayların tekrarlanmasını beklemek

V. Olayları günümüz koşullarında değerlendirmek

gibi özelliklerden hangilerinin esas alınması gereklidir?

A) I, II ve III   B) I, III ve V    C) II, III ve IV

D) I, II ve IV   E) III, IV ve V

5. - Tarihsel olaylar değişmez. Ancak değişik zamanlarda olayların farklı özellikleri ele alınarak incelenir.

Tarihi bir olayın esasları değişmediği halde, zaman zaman yeniden ele alınarak incelenmesinin en önemli nedeni olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir?

A) Tarihsel olaylara bakış açısının dönemlere göre değişmesi

B) Yeni belgelerin ortaya çıkması

C) Araştırmaların derinleştirilmesi

D) Yardımcı bilimlerden daha fazla yararlanılması

E) Diplomatik ilişkilerin ortaya çıkarılması

6. Tarihe yardımcı bilimlerden bazıları ve inceleme alanları şöyledir;

Paleografya; Eski yazıları inceleyen bilim dalıdır. Epigrafya ; Kitabeleri inceleyen bilim dalıdır. Diplomatik ; Siyasi belgeleri inceleyen bilim dalıdır.

Bu bilim dallarından yararlanılarak aşağıdakilerden hangisi ile ilgili araştırma yapılamaz?

A) Kadeş Antlaşması

B) Hammurabi Kanunları

C) Hitit krallarının yazdırdığı yıllıklar

D) Topraktan yapılan araç-gereçler

E) Asurlulardan kalan ticaret tabletleri

7. Hititlerin Anadolu'ya ne zaman ve nereden geldiğini araştıran bir tarihçi, aşağıdaki bilimlerin hangilerinden daha çok yararlanır?

A) Coğrafya-Etnografya

B) Kronoloji-Etnografya

C) Etnografya-Antropoloji

D) Paleografya-Arkeoloji

E) Antropoloji-Epigrafya

8. Tarih öncesi devirlerin sonlarında hızlı bir toplumsal ilerleme ve kültürel yapıda önemli değişiklikler olmuştur.

Aşağıdakilerden hangisi insanların ihtiyaç fazlası mal üretimiyle ortaya çıkan bu durumun sonuçlarından biri olamaz?

A) Ateşin denetim altına alınması

B) Kölelik sisteminin oluşması

C) Ticaretin başlaması

D) Hukuk kurallarının ortaya çıkması

E) Özel mülkiyetin oluşması

9. Tarih çağlarını birbirinden ayıran bir olayda öncelikle aşağıdaki özelliklerden hangisi aranır?

A) Doğal olayların sonucu olmalı

B) Toplumların büyük bölümünün yaşantısını değiştirmiş olmalı

C) Ticaretin gelişmesine katkıda bulunmalı

D) Yeni inanç sistemlerinin oluşmasına neden olmalı

E) Sanat akımlarının ortaya çıkmasını sağlamalı

10. Tarih; öğretimi ve araştırmayı kolaylaştırmak amacıyla zamana, yere ve konuya göre sınıflandırılmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi, olayların zamanına göre yapılmış sınıflandırmaya örnek olarak gösterilebilir?

A) Bilim tarihi

B) Mezopotamya tarihi

C) Avrupa tarihi

D) Dinler tarihi

E) Yakınçağ tarihi

11. Aşağıdakilerden hangisi tarih öncesi dönemlere ait bir gelişme değildir?

A) Ticaretin başlaması

B) Özel mülkiyet kavramının gelişmesi

C) Tek tanrılı dinlerin ortaya çıkması

D) Madenden eşya yapılması

E) Sınıf farklılıklarının ortaya çıkması

12. Yazının icadı insanlık tarihi için çok önemli bir gelişmedir.

Aşağıdakilerden hangisi, yazının kullanılmasının ortaya çıkardığı sonuçlardan biri olamaz?

A) Tarih devirlerine geçişin başlaması

B) Toplumsal gelişmelerin hız kazanması

C) Edebi metinlere rastlanması

D) Tarih öncesi dönemlerin daha uzun sürmesi

E) Tarihi olayların yazılı belgelere dayalı olarak açıklanması

CEVAP ANAHTARI_________

1. C 2. B 3. E 4. A 5. A 6. D 7. B 8. A 9. B 10. E 11. C 12. D

TARİH BİLİMİNE GİRİŞ III

1. Tanım : Tarih, insan topluluklarının geçmişteki yaşam biçimini kültür ve uygarlıklarını, ilişkilerini yer ve zaman göstererek, neden-sonuç bağlantısı içinde belgelere dayanarak inceleyen bilim dalıdır.

Durum : Mısır piramitlerinde bulunan yazılı belgelere göre; IV. Amanofis ülkede yönetimi ele geçiren Amon rahiplerinin siyasi güçlerini ellerinden alabilmek ve halkı, onların nüfuzlarından kurtarmak için bir peygamber gibi ortaya atılmıştır. Bütün Mısır ülkesini tek tanrı etrafında birleştirmek istemiş, ancak başarılı olamamıştır.

Tarihin tanımı dikkate alındığında, yukarıdaki durumda aşağıdakilerden hangisine değinilmediği söylenebilir?

A) Yer B) Zaman         C) Neden

D) Kaynak       E) Sonuç

2. Tarihin konusu, insan toplulukları ve insan topluluklarında ortaya çıkan siyasi, dini, ekonomik ve kültürel gelişmelerdir.

Bu tanıma göre, aşağıdakilerden hangisi tarih biliminin inceleme konusu olamaz?

A) Şehir devletlerinden merkezi devlet yapısına geçilmesi

B) Hititler ile Mısırlılar arasında Kadeş Savaşı'nın yapılması

C) İyonların kültür ve uygarlıkta ilerleme nedenleri

D) Orta Asya'da yaşanan kuraklığın nedenleri

E) Paranın kullanılmasının ticaretin gelişmesine olan katkısı

3. "Tarihi olayların incelenmesinde deney ve gözlem yöntemi uygulanamaz."

Bu yargı aşağıdakilerden hangisinin kanıtıdır?

A) Tarih olaylarının zamanının bilinmesi gerektiğinin

B) Tarihin geçmişte yaşanan hatalardan ders alınmasını sağladığının

C) Tarihi olayların tekrarlanamadığının

D) Tarihin konusunun insan olduğunun

E) Tarihin geçmişte yaşanan olayları incelediğinin

4. "Tarih yazmak, tarih yapmak kadar önemlidir. Yazan, yapana sadık kalmazsa değişmeyen gerçek insanlığı şaşırtacak bir nitelik alır."

Atatürk'ün yukarıdaki sözlerinde tarih biliminin en önemli özelliği olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilmiştir?

A) Doğru olarak anlatılması

B) Geçmişte meydana gelen olayların incelemesi

C) Gelişmelerin sonraki nesillere aktarılmasını sağlamak için yazılması

D) Yer ve zamanın belirtilmesi

E) Sonuçların ayrıntılı bir şekilde anlatılması

5. Tarihi olayların zamanının kesin olarak belirlenebilmesi için olayla ilgili yazılı belgeler olması gereklidir.

Buna göre, tarihe yardımcı bilimlerden kronoloji,

I. Fenikelilerde alfabenin kullanılması

II. Sümerlerde yazılı kanunların hazırlanması

III. Avcılık ve toplayıcılığın başlaması

IV. Tarımsal üretime geçilmesi

V. Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkılması

gibi gelişmelerden hangilerinin oluş zamanını kesin olarak belirleyebilir?

A) I, II ve V     B) II, III ve IV             C) II ve III

D) III ve V       E) I, II ve IV

6. Nümizmatik eski paralan inceleyerek tarihe yardımcı olan bilim dalıdır.

Bu bilim dalından yararlanılarak aşağıdakilerden hangisi ile ilgili belirleme yapılamaz?

A) Devleti yöneten hükümdarların saltanat yılları

B) Devletin ekonomik gücü

C) Dönemin sanat anlayışı

D) Ticaret yapılıp yapılmadığı

E) Toplumların sosyal yapısı

7. Aşağıdakilerden hangisi, tarih olaylarının incelenmesini ve öğrenilmesini kolaylaştırmak amacına yöneliktir?

A) Olaylarla ilgili farklı zamanlarda değerlendirmeler yapmak

B) Epigrafyaya ait eserlerin bulunması için uğraşmak

C) Tarihi bölümlere ayırarak incelemek

D) Hükümdarların tahta çıkış sırasını bildirmek

E) Arkeolojik kalıntıların incelenmesine öncelik vermek

8. Tarih öncesi dönemle ilgili bir yerleşim merkezinde yapılan kazıda, taş devri eserlerinden sonra hiçbir eser bulunamamıştır.

Aşağıdakilerden hangisi, bu bilgilerden çıkarılabilecek bir sonuçtur?

A) Tarım ve hayvancılık yapılmıştır.

B) Arkeolojik araştırmalar yeterli olmamıştır.

C) Tarihi gelişimini normal süreçte tamamlamış bir yerleşim yeridir.

D) Bu merkezde yaşayanlar maden dönemine ulaşamamıştır.

E) Doğal koşullar nedeniyle insanlar maden kullanmaya ihtiyaç duymamıştır.

9. Maden devrinde yaşanan bazı gelişmeler şunlardır:

- Bakır devrinde altın ve gümüşten süs eşyaları yapılmıştır.

- Tunç devrinde bakırdan daha dayanıklı olan tunç eşyalar önem kazanmıştır.

- Demir devrinde demirden bol miktarda savaş araç-gereçleri üretilmiştir.

Bu gelişmelerin yaşanmasını sağlayan etken aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kültürel iletişimin hızlanması

B) Ekonomik ilişkilerin gelişmesi

C) Ateşin daha etkili kullanılması

D) Sanat faaliyetlerinin kaybetmesi

E) Toplumlardaki savaş anlayışının önemini yitirmesi

10. Eski bir yerleşim yerinde yapılan kazı sonucunda tarih öncesi dönemlerin tümünün yaşandığı belirlenmiştir.

Aşağıdakilerden hangisi, bu kazıda elde edilen arkeolojik belgelerden biri olamaz?

A) Madeni süs eşyaları

B) Topraktan yapılmış araç-gereçler

C) Kömürleşmiş buğday taneleri

D) Tanrılara sunulmak üzere yazılan yıllıklar

E) Kerpiçten yapılmış evler

11. Cilalı taş döneminde görülen;

- Tahıl üretiminin gerçekleşmesi

- Hayvanların evcilleştirilmesi

- Köyler ve şehirlerin kurulması

gibi gelişmeler değerlendirildiğinde, bu dönem için;

I. Toplumlararası savaşlar başlamıştır.

II. Yerleşik yaşama geçilmiştir.

III. Dini inançlar ortaya çıkmıştır.

gibi yargılardan hangileri kesin olarak doğrudur?

A) Yalnız I       B) Yalnız II      C) Yalnız III

D) I ve II         E) II ve III

12. - Güneş yılına dayalı ilk takvimi kullanan toplum olan Mısırlılar bir yılı üç mevsime ayırıp, "taşma, tohum atma, ekin biçme" diye adlandırmıştır.

- 12 Hayvanlı takvimi kullanan Türkler her yıla bir hayvan adı vermiştir.

Bu bilgilere göre, kullanılan takvimler ile aşağıdakilerden hangisi arasında bağlantı kurulduğu söylenebilir?

A) Sanat anlayışı

B) Dinsel inanış

C) Kültürel etkileşim

D) Bilimsel çalışmalar

E) Ekonomik yapı

CEVAP ANAHTARI_________

1. B 2. D 3. C 4. A 5. A 6. E 7. C 8. D 9. C
 

10. D 11. B 12. E


 

İLKÇAĞ UYGARLIKLARI- I

1. Neolitik çağda Anadolu'nun önemli yerleşim merkezlerinden olan Diyarbakır-Çayönü ve Gaziantep-Sakçagözü'nde yapılan araştırmalar sonunda bıçak, orak ve ürünleri saklamak üzere yapılan depolar bulunmuştur.

Bu bilgiler dikkate alındığında, Anadolu ile ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisine varılamaz?

A) Yerleşik yaşama geçilmiştir.

B) Üretim çalışmaları başlamıştır.

C) Tarım aletleri yapılmıştır.

D) Tarıma uygun coğrafi özelliklere sahiptir.

E) Mezopotamya uygarlığından etkilenmiştir.

2. Anadolu'nun bazı bölgelerinde MÖ. II. bin başlarını açıklayabilecek yazılı belgeler bulunamazken, sadece Kayseri-Kültepe'de Asurlulara ait ticari tabletler bulunmuştur.

Bu bilgiler, Kültepe ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisini kanıtlar?

A) Anadolu'nun en eski tarım merkezidir.

B) Takas sistemi ile ticaretin başladığı ilk bölgedir.

C) Başka toplumlarla ilişkiler kurulmamıştır.

D) Tarih çağlarına Anadolu'nun diğer yerleşim merkezlerinden önce geçilmiştir.

E) Asurluların egemenliğini kabul etmiştir.

3. MÖ. XII. yüzyılda Anadolu'ya gelen Friglere ait eserlerin benzerlerinin Trakya'da da bulunması, aşağıdakilerden hangisine kanıt olarak kullanılabilir?

A) Yunanlılar ile Frigler arasında ticaret yapıldığına

B) Friglerin Anadolu'ya Trakya üzerinden geldiğine

C) Friglerin Avrupa'dan gelen saldırılar sonucu yıkıldığına

D) Friglerin çok tanrılı inancı benimsediğine

E) Friglerin tarıma önem verdiğine

4. MÖ. 1800 yıllarında Hattuşaş (Boğazköy) başkent olmak üzere devlet kuran Hititlerin; zamanla sınırlarını genişlettikleri ve bu amaç doğrultuda çalışmalar yaptıkları görülür.

Bu duruma kanıt olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

A) Mezopotamya ile doğrudan ilişki kurularak Babiller ile savaşılması

B) Anadolu'daki krallıkların egemenlik altına alınması

C) Güneydoğu Anadolu'ya ve Suriye'ye seferler düzenlenmesi

D) Mısır krallığı ile Suriye için savaşlar yapılması

E) Tanrılara hesap vermek amacıyla yıllıklar yazılması

5. Lidyalıların aşağıdaki özelliklerinden hangisinin, Anadolu'da farklı uygarlıkların etkili olmasını sağladığı savunulabilir?

A) Parayı kullanan ilk toplum olmaları

B) Verimli topraklar üzerinde kurulmaları

C) Kral Yolu üzerinde doğu-batı ticaretini geliştirmeleri

D) Ulusal orduya sahip olmamaları

E) Perslerle mücadele etmeleri

6. Bilgi : iyon uygarlığı; Batı Anadolu kıyılarında,

Efes, Milet, İzmir gibi şehirlerde ortaya çıkmış ve bu bölge bir ticaret ve sanat merkezi haline gelmiştir.

Durum : Miletli Tales, MÖ. 585'de gerçekleşen güneş tutulmasını önceden hesaplamış, Pisagor dünyanın yuvarlak olduğunu ileri sürmüştür.

Yukarıdaki bilgi ile durum birlikte değerlendirildiğinde, İyonların bilimsel alanda ilerlemeleri aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?

A) Ekonomik ve kültü, el alanda gelişmesi

B) Şehir devletleri şeklinde örgütlenmesi

C) Dini inançların gelişmemesi

D) Çok tanrılı dine inanılması

E) Yunan kültüründen etkilenmesi

7. Anadolu MÖ. 543-333 yılları arasında yaklaşık ikiyüz yıl Pers egemenliğinde kalmıştır. Ancak Persler kültürel bakımdan Anadolu'da fazla etkili olamamıştır. Hatta Persler önemli ölçüde olmasa da Anadolu uygarlığından etkilenmiştir.

Bu durumun nedeni olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir?

A) Perslerin Anadolu'ya geç egemen olması

B) Anadolu'nun Mezopotamya'dan etkilenmemesi

C) Anadolu'da gelişmiş bir uygarlığın yaşanması

D) Anadolu eyaletlerinin bağımsız valiler tarafından yönetilmesi

E) Anadolu'nun diğer uygarlıklara kapalı olması

8. İlkçağda Anadolu'da yaşanan gelişmelerden bazıları şunlardır;

I. Lidyalıların parayı kullanması

II. Hitit krallarının yıllıklar düzenlemesi

III. Friglerde dokumacılık sanatının gelişmesi

IV. Urartularda ahiret inancının görülmesi

V. İyonların Anadolu'ya Yunanistan'dan gelmesi Bunlardan hangilerinin ekonomik yaşam biçimine bağlı olarak ortaya çıktığı söylenebilir?

A) I ve IV        B) I ve III        C) III veV

D) II ve III       E) II ve IV

9. İlkçağda Mısırlıların Nil Irmağı'nın taşmasından zarar görmeleri ve tarlaların sınırlarını belirlemeye çalışmaları geometrinin temel kurallarını bulmalarını sağlamıştır.

Bu bilgiye göre, aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?

A) Toplumların yaşam biçimini etkileyen olaylar uygarlıkların gelişmesini sağlar.

B) Toplumların geleceğini doğal olaylar belirler.

C) Akarsu boylarında yaşayan toplumlar diğer toplumlara göre daha uygardır.

D) Uygarlığın gelişmesi, toplumların yaşamını kolaylaştırmıştır.

E) Mısırlılar şehir devletleri şeklinde örgütlenmiştir.

10. Anadolu'da yapılan arkeolojik kazılarda, mezarlarda günlük yaşam ile ilgili çeşitli eşyaların da bulunması aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?

A) Halk arasında sınıf farkı gözetilmediğinin

B) Uygarlığın geliştiğinin

C) Ekonominin tarıma dayalı olduğunun

D) Ölümden sonra yaşama inanıldığının

E) Tapınak mimarisinin geliştiğinin

11. Sümerler yazıyı kullanan ilk toplumlardan biridir. Tapınaklara teslim edilen ürünleri belirlemek amacıyla ilk defa rahipler tarafından kullanılan Sümer yazısı, kil tabletler üzerine üçgen uçlu bir çubukla yazılmıştır.

Bu bilgiye göre yazının kullanılmasında, aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenebilir?

A) Ekonomik yaşamı düzenlemek

B) Sanat çalışmalarını yönlendirmek

C) Tapınakların korunmasını sağlamak

D) Başka uluslarla ilişkileri geliştirmek

E) Siyasi ve askeri gücü artırmak

12. Yunanistan'da kurulan şehir devletleri başlangıçta krallar tarafından yönetilmekteydi. Ticaretin gelişmesiyle zenginleşen orta sınıf, soylularla mücadele ederek zamanla yönetimde söz sahibi olmuştur.

Bu bilgi, aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesidir?

A) Şehir devletlerinin ticarete önem vermediğinin

B) Kralların yetkilerini halka devrettiğinin

C) Ekonomik durumun siyasi yapı üzerinde etkili olduğunun

D) Toplumun bilimsel gelişmelere açık olmadığının

E) Şehir devletleri arasında birlik sağlandığının

CEVAP ANAHTARI_________

1. E 2. D 3. B 4. E 5. C 6. A 7. C 8. B 9. A 10. D 11. A 12. C

İLKÇAĞ UYGARLIKLARI- II

1. Anadolu'da neolitik (yeni taş) devri bir geçiş dönemi niteliğindeki kalkolitik devir (taş-bakır) izlemiştir. Bu dönemde dini inançlar gelişmeye başlamış, insanlar tabiatı temsil eden ana tanrıçaya tapmıştır. Anadolu'da bu dönemin önemli kültür merkezleri arasında Truva, Alişar ve Alacahöyük bulunmaktadır.

Bu bilgilere bakılarak aşağıdaki yargılardan hangisine varılamaz?

A) Tabiatın, insanların hayatı açısından önemli olduğu

B) Üretim ile ilgili en eski yerleşim merkezinin Anadolu'da bulunduğu

C) Anadolu'da maden kullanıldığı

D) Anadolu'da kalkolitik devir ile ilgili merkezlerin de bulunduğu

E) Dini inançların toplumların ihtiyaçlarına göre şekillendiği

2. Anadolu'nun tarih öncesi dönemde görülen ;

- Verimli toprakların bulunması

- Doğu ile batı arasında geçiş noktası konumunda olması

- Yeraltı kaynaklarının zenginliği

gibi özelliklerine bakılarak;

I. İnsanlık tarihinin en eski yerleşim merkezlerinden biridir.

II. Hukuk kuralları gelişmiştir.

III. Farklı medeniyetler kurulmuştur.

IV. Tarih çağlarına diğer bölgelerden daha önce geçilmiştir.

yargılarından hangilerine varılabilir?

A) I ve III        B) I ve II          C) III ve IV

D) II ve III       E) II ve IV

3. Kayseri yöresinde yapılan arkeolojik kazılarda; madeni paralar bulunmadığı halde, bu yöredeki Kültepe'de, Asurlulara ait "Karum" adı verilen pazar yerleri ve ticari tabletler bulunmuştur.

Bu bilgiler, Kültepe kültürü ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisini kanıtlar?

A) Siyasi birliğin kurulduğunu

B) Madenlerden yararlanıldığını

C) Tarıma elverişli toprakların olduğunu

D) Tarih çağlarının başladığını

E) Hititlerin başkenti olduğunu

4. Alacahöyük'te bulunan güneş kurslarında boğa en büyük tanrı olan Gök tanrısının simgesiydi. Güneş kurslarının evreni canlandırdığı kabul edilmektedir. Hititlerden önceki dönemde Anadolu'da güneş kursları görülmemiştir.

Güneş kurslarının Kızılırmak çevresindeki dar bir coğrafi alanda ve Hititlerin egemenliğinin başladığı yıllarda görülmesi,

I. Hititlerde merkezi otorite güçlüdür.

II. Hititler Anadolu'ya dışarıdan gelmiştir.

III. Hititlerde tabiat tanrıları önemlidir.

IV. Hitit hükümdarları tanrısal gücü ellerinde bulundurmaktadır.

V. Hititler, Kızılırmak çevresinde yaşamıştır.

gibi yargılardan hangilerine kanıt olarak gösterilebilir?

A) I, III ve IV  B) II, III ve IV C) III, IV ve V

D) I, III ve V   E) II, III ve V

5. Hititlerin;

- Asurlular ile yapılan ticaret sonunda çivi yazısının öğrenilmesi

- Kendilerine toprak verilen soyluların asker yetiştirmek ve savaşa katılmak zorunda olması

gibi özelliklerine bakılarak aşağıdakilerden hangisi savunulamaz?

A) Halkın sosyal sınıflara ayrıldığı

B) Toprak sistemine dayalı ordu oluşturulduğu

C) Ekonomik ilişkilerin kültürel gelişmeye neden olduğu

D) Tarih çağlarına geçildiği

E) Rahip-kral anlayışının yönetime egemen olduğu

6. Lidyalıların parayı kullanan ilk toplum olmalarında aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu savunulabilir?

A) Denizaşırı koloniler kurmuş olmaları

B) Tarımsal çalışmalara önem vermiş olmaları

C) Kral Yolu üzerinde doğu-batı ticaretini geliştirmeleri

D) Ticaret kervanları için açık pazar kurmaları

E) Bilimsel çalışmalar yapmaları

7. Trakyalı bir kavim olan Frigler, Hititler yıkıldıktan sonra Sakarya Irmağı kıyılarında Gordion merkez olmak üzere devlet kurdular. Yapılan araştırmalar sonucunda Friglerin tarım ve hayvancılığa önem veren bir toplum oldukları ortaya çıkmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi, bu özelliklerini doğrulayan bir örnek olarak gösterilemez?

A) Kibele adı verilen bereket ve bolluk tanrıçasına önem verilmesi

B) Krallar için anıt-mezarlar yapılması

C) Öküz kesme ve saban kırmanın cezasının ölüm olması

D) Tarım araçlarına zarar verilmesinin suç olarak kabul edilmesi

E) Tapates adı verilen halı ve kilim dokumacılığının gelişmesi

8. Aşağıdakilerden hangisi ilkçağda Anadolu'da kurulan devletlerin ortak özelliğidir?

A) Yönetimlerinin demokrasi olması

B) Dışardan gelen toplumların saldırıları sonucu yıkılmaları

C) Ekonomilerinin tarıma dayalı olması

D) Egemenliğin tanrısal kaynaklı olması

E) Aynı soydan gelen kavimler tarafından kurulmaları

9. İlkçağda Ege'deki siyasi yapılanma; kralı, aristokratı, orta sınıf halkı ve güvenliği sağlayan duvarları ile polis adı verilen şehir devletleri şeklinde idi. Bu küçük devletler, büyük krallıklar gibi dünyayı ele geçirme isteğinde bulunmadıkları için ticarete ve kültüre önem verdiler. Buna rağmen varlıklarını uzun süre koruyamadılar.

Bu bilgilerden hangi sonuç çıkarılamaz?

A) Ege bölgesinde merkezi devlet anlayışı yoktur.

B) Şehir devletleri kültürel hayatın canlanmasına katkıda bulunmuştur.

C) Şehir devletleri saldırılara karşı önlem almıştır.

D) Şehir devletlerinde sınıf farklılıkları yoktur.

E) Şehir devletlerinin siyasi varlığı uzun süreli olmamıştır.

10. İlkçağ Mısır uygarlığında, firavunların tanrının oğlu olarak kabul edilmesi hükümdarın ilahi bir güce sahip olduğu inancını güçlendirmekte idi.

Aşağıdakilerden hangisi hükümdarları böyle davranmaya yönelten en önemli etkendir?

A) Hükümdarın her türlü yetkiye sahip olması

B) Egemenliğin tanrısal kaynaklı olması

C) Toplumda din ve devlet bilincinin olmaması

D) Dini inançların bu gücü kullanmaya mecbur etmesi

E) Hükümdarın otoritesini artırmak istemesi

11. Akdeniz ve Ege kıyılarında kurulan Fenike, İyon ve Yunan şehir devletleri kolonicilik yaparken, aynı konumda bulunan Mısır uygarlığında koloni kurulmasına gerek duyulmaması aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?

A) Verimli topraklara sahip olmasıyla

B) Diğer toplumların ekonomisine saygı göstermesiyle

C) Sömürgeci anlayışı benimsememesiyle

D) Teokratik yönetim anlayışının benimsenmesiyle

E) Gemicilik sanatının gelişmemesiyle

12. Sınıf farklılıkların görüldüğü ilkçağ toplumlarının bazılarında demokratik bir yönetim sistemi uygulandığına kanıt olarak aşağıdakilerden hangisi gösterilebilir?

A) Kralların aynı zamanda dini lider olarak kabul edilmesi

B) Kralların yaptıkları çalışmalarla ilgili kitabeler oluşturması

C) Yönetimde soylulardan oluşan meclislerin etkili olması

D) Sınıfsal kavgaların yaşanmaması

E) Kraliçelerin de yönetimde söz sahibi olması

CEVAP ANAHTARI________

1. B 2. A 3. D 4. E 5. E 6. C 7. B 8. B 9. D 10. E 11. A 12. C

İLKÇAĞ UYGARLIKLARI- III

1. Anadolu'nun en eski tarımsal üretim merkezi Diyarbakır yakınlarındaki Çayönü'dür. Burada yaşayanların bakın işledikleri, çeşitli araç-gereç ve süs eşyaları yaptıkları belirlenmiştir.

Bu bilgiler, Çayönü İle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisini kanıtlamaz?

A) Maden/erden yararlanıldığını

B) Sanatın geliştiğini

C) Yerleşik yaşama geçildiğini

D) Değişik toplulukların yaşadığını

E) Topraklarının verimli olduğunu

2. Anadolu'da eski tunç veya bakır devri, Asur ticaret kolonileri çağını kapsar. Bu dönemde üretim artmış ve ticari hayat gelişmiştir. Özellikle Anadolu ile Mezopotamya arasında canlı bir ticaret başlamıştır. Anadolu'ya yazının gelmesi de bu döneme rastlar.

Bu bilgilere bakılarak Anadolu Uygarlığı ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine varılamaz?

A) Üretici toplum yapısı oluşmuştur.

B) Sık sık istilaya uğramıştır.

C) Mezopotamya toplumlarından etkilenmiştir.

D) Tarih çağlarına girilmiştir.

E) Önemli bir ticaret merkezidir.

3. Eski Hitit Devleti döneminde Kargamış ve Urfa Hitit topraklarına katılmış, Babil ele geçirilerek Mezopotamya uygarlığı ile doğrudan bağlantı kurulması sağlanmıştır.

Aşağıdakilerden hangisinin bu durumun ortaya çıkardığı sonuçlardan biri olduğu savunulabilir?

A) Kültürel etkileşim yaşanmıştır.

B) Pankuş Meclisi'nin yetkileri artmıştır.

C) Bölgedeki şehir devletleri ortadan kaldırılmıştır.

D) Tarih dönemlerine geçiş yaşanmıştır.

E) Feodal devlet yapısı ortaya çıkmıştır.

4. Friglerde,

- En büyük tanrı, tabiat tanrıçasıdır.

- Öküz kesmenin ve saban kırmanın cezası ölümdür.

- Dokumacılıkta ileri gitmişlerdir.

Bu bilgilere bakılarak, Frigler İle ilgili olarak varılabilecek yargılardan hangisi doğru olur?

A) Ekonomileri gelişmiştir.

B) Çok tanrılı inançları vardır.

C) Ceza hukukuna önem vermişlerdir.

D) Edebiyata önem vermişlerdir.

E) Ekonomik yaşam tarım ve hayvancılığa dayalıdır.

5. İyonların kültür ve uygarlık alanında gelişmesi üzerinde,

I. Kendilerinden önceki Anadolu uygarlıklarından etkilenmeleri

II. Ön Asya ticaret yollarının bitiş noktasında bulunmaları

III. Yayılmacı politikalar izlememeleri

gibi özelliklerinden hangilerinin etkili olduğu savunulamaz?

A) Yalnız I       B) Yalnız II      C) Yalnız III

D) I ve II         E) II ve III

6. Urartularda sanat, maden işlemeciliği ve özellikle su mimarisi (kanal ve su yolları yapımı) alanında gelişme göstermiştir.

Toplumların yaşam biçiminin sanat anlayışını da etkilediği düşünürse, Urartularda su mimarisinin gelişmesi aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?

A) Ticarete önem verilmesi

B) Yerleşik yaşama geçilmesi

C) Şehirlerin kurulması

D) Ekonomik yaşamın tarıma dayalı olması

E) Bilime önem verilmesi

7. Hititlerde görülen;

I. Pankuş Meclisi'nin yönetimle ilgili kararlar alınmasında etkili olması

II. Kraliçenin yönetimde söz sahibi olması

III. Feodal beyliklerin ortadan kaldırılması

gibi özelliklerden hangileri, kralın yetkilerinin sınırlı olduğunun kanıtıdır?

A) I ve II         B) II ve III       C) Yalnız I

D) Yalnız II      E) Yalnız III

8. İlkçağda Anadolu'da çok tanrılı bir inanç sistemi vardı. Anadolu'nun en eski yerlilerinden olan Hititler kendi tanrılarından başka bütün Anadolu ve Ön Asya tanrılarını kutsal saymışlar ve onlara tapınışlardır.

Bu bilgilere göre aşağıdaki yargılardan hangisine varılabilir?

A) Dışarıdan gelen kavimler Anadolu'da devlet kurmuştur.

B) Toplumlar birbirlerinden etkilenmiştir.

C) Dinsel inançlar doğal olaylara göre belirlenmiştir.

D) İnançların değişmesinde yönetim şekli etkili olmuştur.

E) Hititler Anadolu'da siyasi birliği sağlamıştır.

9. İlkçağda Makedonyalıların;

— Yunan şehir devletlerini kendi egemenliği altına alması,

— Pers Krallığı'na son vermesi,

— Hellenizm Uygarlığı'nın oluşmasını sağlaması, gibi özelliklerine bakılarak

I. Merkezi devlet olduğu

II. Akdeniz'in tamamına egemen olduğu

III. Güçlü ordularının bulunduğu

IV. Kültürel etkileşimde etkili olduğu

V. Harf yazısının yayılmasını sağladığı yargılarından hangilerine varılabilir?

A) I, II ve V     B) II ve IV       C) II, IV ve V

D) I, III ve IV  E) I ve II

10. İlkçağda ilk kez Fenikeliler tarafından kullanılan alfabe, hızlı bir yayılma süreci göstermiştir.

Bu durum, aşağıdakilerden hangisine dayandırılabilir?

A) Perslerin yayılmacı politikalarına

B) Akdeniz bölgesindeki canlı ticaret ilişkilerine

C) Hellenizm Uygarlığı'nın ortaya çıkışına

D) Roma İmparatorluğu'nun kurulmasına

E) İyonların bilimsel ve kültürel gelişmelerine

11. I. Yayılmacı politikalar izlenmesi

II. Ticaret kolonilerinin kurulması

III. Patesilerin tanrısal güce sahip olduğunun kabul edilmesi

IV. Mezopotamya'da arazinin verimli ve engebesiz olması

V. Site adı verilen şehir devletlerinin kurulması

gibi durumlardan hangilerinin, Mezopotamya uygarlığının çevreye yayılmasında etkili olduğu savunulabilir?

A) I, III ve V                B) II, III ve V               C) I, III ve IV

D) III, IV ve V E) I, II ve IV

12. Yunan şehir devletlerinde yaşayanlar, ülkelerinde yeterli toprağa sahip olmamaları, tarıma elverişli arazinin az olması, nüfus artışı ve daha iyi hayat şartları aramak gibi nedenlerle Ege, Karadeniz ve Akdeniz'de kolonicilik hareketlerine girişmişlerdir.

Aşağıdakilerden hangisinin, kolonicilik çalışmalarının sonuçlarından biri olduğu savunulamaz?

A) Yunan uygarlığının farklı bölgelere yayılması

B) Kültür alışverişi yaşanması

C) Tek tanrılı dinlerin ortaya çıkması

D) Gemicilik tekniğinin ilerlemesi

E) Ticaretin gelişmesi

CEVAP ANAHTARI________

1. D 2. B 3. A 4. E 5. C 6. D 7. A 8. B 9. D 10. B 11. E 12. C