Bu Gün Bağımsız Olan Kosava Cumhuriyeti
Osmanlı tarihini öğrendiğimiz en eski yerli kaynaklar “ziyc” dediğimiz takvimler ve Ahmedi adlı bir bilginin kaleme aldığı Büyük İskenderiin savaşlarını ve maceralarını anlatan İskendername adlı eseridir. Yazar bu eserin sonuna Osmanlı beyliği ile ilgili bazı manzum parçalar eklemiştir. İşte Osmanlı tarihinin erken dönemine dair bilgi edindiğimiz en eski yerli kaynaklar bunlardan ibarettir. Birde bunlardan başka “Tevârih-i Âl-i Osman” adlı nispeten geç yazılmış Osmanlı tarihleri vardır. Bu günkü bilgilerimizin temellerini oluşuran bu eserlerin yani kroniklerin çoğunluğunun müellifi bilinmez. Ancak başlıca bilinenleri Aşıkpaşazade, Kemalpaşazade, Neşrî ve Edirneli Oruç’a ait olanlarıdır.
Edirneli Oruç’da denilen Oruç Bey tarihi dil bakımından XV. asır Türkçesinin sadeliğini taşımasının yanında eski bir kronik olması dolayısıyla da önemlidir. Özellikle II. Murad ve Fatih çağları için bir ana kaynaktır.İşte Osmanlı tarihinin bir devresi için kaynak niteliği taşıyan eserden bir pasaj: Yazar ” Kosova Uğraşı ” başlığı ile bize Kosova savaşını anlatıyor.
II. Murad’ın Balkan haçlı ittifakına ve ittifakın başını çeken Macar kumandanı Janos’a karşı girişmiş olduğu II. Kosava Savaşı (1448) Oruç Bey’in eserinde XV. asır Türkçesinin özellikleri ile harmanlanarak şöyle anlatılır;
Yanko - Huniadi
“Arnavut ellerde İslamlar kuvvet sahibi olmuşken haber geldi ki Yanko derler melun yine harekete geçip Belgırad’dan Kosova’ya gelerek Sultanla ceng etmek diler. Sultan Murad bu haberi işitince kalkıp geldi Sofya’da oturdu. Mektuplar gönderdi. Anadolu’dan taze kuvvet topladı. Azap, Yeniçeri, Cerehor çıkardı. Herkes asker olacaktır, büyük vuruşmadır deyü nice bin kişi geldi.
…
Sultan Murad Allah’a sığınıp, askerin hazır edip Sofya’dan göçtü. Kosova’ya gelip kâfirin arkasından erişti.Karşılaştılar.
…
Yanko melunu top tüfek ve zemberekelerini kaza yağmuru gibi yağdırıyordu. İki taraftan alaylar birbirine dokuştu. İslam çerisi kâfirin önünden savuldular. Ardından, yanından kılıç urup kırdılar. Hindî Mısrî Rûmî kılıçlar başlar kesip kanlar döktü.
Gaziler kaza yağmuru gibi yağan toplara ve tüfeklere gögüs verip karşı durdular. Bu heybetle büyük bir ceng oldu ki eğer Cengiz han ve Temür han ki ordularının azametiyle memleketler gezmişlerdir bu cengi görseler heybet alırlardı. Zira onlarda top tüfek ve zemberek yoktu ve ne olduğunu bilmezlerdi.
Nihayet fırsat gazilerin oldu. Kâfir üstüne hücum edip arı bala üşer gibi kâfir üzerine üştüler. Kılıç urup alaylarını darmadağın ettiler. Yanko melunu bunu görünce askerin kandırıp ben Türkleri arkadan sarmaya gidiyorum deyu aldattı. Bir yana kaçup savuştu. Gazilerin Yanko’nun kaçtığını duyunca düşmana saldırdılar. Yağma ve talan kıldılar. Ganimet malıyla doyum oldular. Bu gösteriş ve sevinçle sultan Murad Han’ın yanına varup elin öptüler. “Bayram kutlu olsun “ deyu bayramlaştılar. Üç gün orada bayram ettiler.
Kosova Savaşı
Bu Kosova uğraşı 24 Şaban 852 Cuma günü yapıldı.
Bir Acâyib [] Ceng Kıldılar i [] Can,
Ancalayın [] Görmedi Devri Zaman,
Baş Başa Verip Erenler [] Turdılar []
Sağı Sola, Solı Sağa Urdılar.
Yüz Yüze Tutup Kılıç Çalışdılar []
Yer Yüzinden Baş u [] Can Alışdılar []
Kosova Haritası
—–